Inhoud
Wat is de SCOP of SPF van een warmtepomp? [Betekenis]
De SCOP van een warmtepomp (Seasonal Coefficient Of Performance) of SPF (Seizoensprestatiefactor) geeft het gemiddelde rendement van een warmtepomp over een volledig jaar weer. Alle seizoenen, temperatuurschommelingen en stand-by periodes zitten in de SCOP-waarde verwerkt. Daarom is het een betrouwbaar cijfer voor het werkelijke energieverbruik van je warmtepomp.
Op een warme herfstdag ligt de SPF van een lucht-water warmtepomp bijvoorbeeld hoger dan op een koude winterdag. De warmtepomp kan dan meer warmte uit de buitenlucht opnemen. Bovendien is de warmtevraag ook niet zo groot.
SCOP-waarde Nederland
Daarom is de SPF of SCOP verschillend per land en regio. In het noorden van Scandinavië ligt de SCOP-waarde bijvoorbeeld lager dan in Spanje. Voor Nederland volg je best de SCOP-waarde voor een gemiddeld klimaat.
Een ander voordeel is dat de SPF ook rekening houdt met de bijbehorende toestellen van de warmtepomp zoals circulatiepompen in een captatie of het type afgiftesysteem (vloerverwarming of radiatoren). De SPF-waarde is bovendien een van de parameters om het E-peil van een gebouw te bepalen.
Met andere woorden: de SCOP van een warmtepomp of SPF is ideaal om verschillende verwarmingssystemen met elkaar te vergelijken, omdat het een weergave is van de prestaties van de toestellen. Het rendement wordt over een langere periode gemeten en de invloed van verschillende factoren zoals schommelende buitentemperaturen en seizoenen zitten in de SCOP van een warmtepomp verwerkt.
Ontvang offertes
Het verschil met COP
De COP van een warmtepomp (afkorting voor Coefficient Of Performance) geeft net zoals de SCOP het rendement van een warmtepomp weer. Het grote verschil tussen beide is dat de COP een momentopname is, terwijl de SCOP van een warmtepomp het rendement over een volledig jaar weergeeft.
Wat betekent COP?
Eenvoudig gezegd is de COP of prestatiecoëfficiënt de verhouding tussen de hoeveelheid geproduceerde energie (warmte) vergeleken met de energie die je daadwerkelijk verbruikt (elektriciteit). Een COP van 5 betekent dat je warmtepomp 1 kWh elektriciteit gebruikt om 5 kWh aan warmte te produceren. 80 % van de energie is in dit geval gratis.
Welke warmtepomp heeft de hoogste COP?
Energiezuinige warmtepompen verbruiken bijgevolg weinig stroom om veel warmte te produceren. Het gemiddelde rendement of COP van de meeste warmtepompen is 4. Hoe hoger de COP, hoe beter het rendement en hoe energiezuiniger de warmtepomp is.
Maar de COP-waarde geeft eigenlijk een onvolledig beeld: het is een momentopname van het rendement die uitgaat van standaard omstandigheden zoals een specifieke buiten- of watertemperatuur.
In de realiteit blijft een water- of buitentemperatuur echter nooit constant. ‘s Ochtends en ‘s avonds is het bijvoorbeeld een stuk frisser dan ‘s middags. De COP geeft je geen beeld over je verbruik op jaarbasis: temperatuurverschillen doen je COP-waarde doorheen het jaar schommelen.
Daarom is de SCOP of SPF een betere waarde om het werkelijke rendement van je warmtepomp te kennen. Het is ook deze waarde die gebruikt wordt om verschillende verwarmingssystemen met elkaar te vergelijken.
Waarom belangrijk?
Maar wat is het belang van het rendement van een warmtepomp? Hier zijn twee goede redenen om voor een warmtepomp met een hoog rendement te kiezen:
- Een hoog rendement betekent een lagere energiefactuur. Je warmtepomp is namelijk energiezuiniger.
- Hoe hoger het rendement, hoe korter de terugverdientijd van een warmtepomp.
Het werkelijke rendement van een warmtepomp kennen: EER en SEER
Een warmtepomp kan vandaag meer dan enkel verwarmen. Daarom volstaan de COP en SCOP eigenlijk niet om het rendement volledig weer te geven. De EER-waarde (Energy Efficiency Ratio) of energie-efficiëntieverhouding geeft het rendement voor de productie van het koelvermogen.
Aan de hand van de EER komt je te weten hoeveel energie een warmtepomp nodig heeft om bijvoorbeeld van een buitentemperatuur van 35 graden naar 18 graden te gaan. Een EER van 4 betekent dat een warmtepomp voor de productie van 4 kWh koelvermogen 1 kWh elektriciteit nodig heeft. Net zoals bij de COP betekent een hogere waarde een beter rendement.
De EER en SEER hebben eigenlijk dezelfde verhouding als de COP en SCOP: de EER is net zoals de COP een momentopname en geeft maar een onvolledig beeld van de situatie in de werkelijkheid. Daarom kijk je best naar de SEER-waarde (Seasonal Energy Efficiency Ratio) of seizoensrendement.
De SEER, net zoals de SCOP, is over een langere periode gemeten. Het houdt bovendien ook rekening met andere factoren zoals temperatuurschommelingen en stand-by periodes. De SEER is dus een realistischer en betrouwbaarder beeld dan de EER. Een SEER-waarde kan je enkel toepassen bij moderne lucht-lucht warmtepompen.
De invloed van vloerverwarming en/of radiatoren op de SCOP-waarde
Het warmteafgiftesysteem, denk aan radiatoren of vloerverwarming, heeft een invloed op de COP en SCOP.
Traditionele radiatoren hebben een circulatietemperatuur die tussen de 50 en 60 graden ligt. Vloerverwarming daarentegen is een laag temperatuur afgiftesysteem: het werkt op temperaturen van 25 tot 35 graden. Omdat een warmtepomp op lage temperaturen functioneert, moet het harder werken bij radiatoren dan bij vloerverwarming. De SCOP-waarde daalt dan.
Met andere woorden: wil je een hoog rendement, kies dan een laag temperatuur afgiftesysteem voor je warmtepomp. Dit zal ervoor zorgen dat je SCOP-waarde stijgt.
Wat is een goede gemiddelde COP-waarde voor een warmtepomp?
Over het algemeen is een COP-waarde tussen de 3 en 5 goed. Een COP-waarde lager dan 3 betekent dat de warmtepomp niet economisch werkt. Hou er echter rekening mee dat een goede COP-waarde er anders uit kan zien afhankelijk van het type warmtepomp en de staat van je huis.
Voor lucht-water warmtepompen is een COP vanaf 3 goed. Een kilowattuur stroom geeft dan 3 kilowattuur warmte.
Welke warmtepomp heeft de hoogste of beste SCOP-waarde? Meerdere waardes vergelijken
SCOP-waarden zijn ideaal om verschillende soorten warmtepompinstallaties met elkaar te vergelijken. Hoe hoger het getal van de SCOP, hoe hoger het rendement en hoe efficiënter de warmtepomp werkt. Niet alleen het type en model warmtepomp, maar ook je situatie thuis (denk bijvoorbeeld aan goede isolatie, de oppervlakte…) hebben een invloed op de SCOP.
Onderstaande tabel geeft de gemiddelde SCOP-waarden weer voor verschillende typen warmtepompen. Hou er rekening mee dat dit gemiddelden zijn: in de werkelijkheid kan de SCOP-waarde hoger of lager liggen.
| Type warmtepomp | Gemiddelde SCOP-waarde |
|---|---|
| Lucht-lucht warmtepomp | 4,2 |
| Lucht-water warmtepomp met een watertemperatuur van 65 graden | 2,6 |
| Lucht-water warmtepomp met een watertemperatuur van 55 graden | 3 |
| Lucht-water warmtepomp met een watertemperatuur van 35 graden | 4,2 |
| Bodem-water warmtepomp | 4,4 tot 4,8 |
De tabel maakt duidelijk dat bodem-water warmtepompen de hoogste COP-waarde leveren. Dit komt doordat de warmtebron een constante temperatuur heeft: de bodem is over het algemeen in alle weersomstandigheden 7 graden warm. Het rendement is dus zo goed als niet weersafhankelijk.
COP-waarde lucht/water warmtepomp
Lucht-water warmtepompen hebben relatief lage COP-waarden, maar verwarmen toch op een goede manier. De buitentemperatuur heeft bij lucht-water en lucht-lucht warmtepompen een invloed op de SCOP-waarde.
Een warmtepomp door erkende installateurs laten plaatsen? Verstuur je aanvraag en krijg meerdere offertes op maat
Wil je een warmtepomp door erkende installateurs laten plaatsen? Of heb je nood aan advies op maat over welk type warmtepomp het beste bij jouw situatie past?
Vul het offerteformulier in en kom in contact met specialisten uit jouw regio. Zij geven je advies op maat en sturen je offertes met prijsvoorstellen op. Door meerdere offertes met elkaar te vergelijken, kan je de keuze maken die het beste bij jouw situatie past. Bovendien installeren deskundigen jouw warmtepomp op een veilige en correcte manier.